Tuz Gölü Doğalgaz Depolama Projesi

TUZ GÖLÜ HAVZASI
DOĞALGAZ DEPOLAMA PROJESİ

Enerji endüstrisi, gaz şirketleri de dahil olmak üzere, konut, ticari ve sanayi müşterilerine güvenli enerji teminini garanti etmek zorundadırlar.

Gaz yakıtların, enerji temin eden şirketlerce pazara ulaşmadan önce genellikle yüzlerce ve hatta binlerce millik mesafelerden nakliye edilmesi gereklidir. Gaz ihtiyacı farklı mevsimler, haftanın farklı günleri ve günün farklı saatlerinde değişkenlik göstermesine rağmen, bu tür projelerin ekonomik açıdan optimize edilebilmesi için, nakliye sistemleri genelde yüksek yük faktörlerinde işletilmektedir. Bu nedenle enerji temin eden şirketler, pik gaz çekişleri ve gaz teminindeki kesintileri karşılayabilmek için yollara ihtiyaç duymaktadır.

Bu nedenle enerji bazen kısa, bazen de uzun süreli olarak depolanmalıdır. Gaz endüstrisindeki depolama gerekliliği tipik bir örnek olarak verilebilir. Konut, ticari ve endüstriyel gaz kullanıcıları ihtiyaçları doğrultusunda gaz alırken, gaz temin eden şirketler neredeyse sabit bir oranda gaz almaktadır. İhtiyacın az olduğu dönemlerde gazın enjekte edildiği yeraltı depolama tesisleri, müşteri ihtiyacını güvenli bir şekilde sağlamaya yardımcı olmaktadır. Bu tesisler, jeolojik koşullar uygun olduğu sürece, gaz kullanım merkezlerinin yakınına veya ana iletim hatlarının sonuna kurulmaktadır.

Gaz depolama gerekliliği günden güne artmaktadır. Gaz depolanmasına yönelik tecrübeler ve ar-ge çalışmaları yeraltı depolamanın, yerüstü depolamaya üstünlüğünü göstermiştir. Yeraltı depolama tesisleri, neredeyse çevre üzerinde hiç etkisi olmayan ve genellikle yerüstü tesislerine oranla daha ucuz ve yüksek güvenlikli tesislerdir.

Yaz aylarında ısınma ihtiyacının azalması sonucunda fazla gazın depolanması ile gaz tüketimindeki mevsimlik, günlük ve saatlik değişiklikleri düzenlemek, kış aylarında artan ihtiyacı karşılamak ve gelecekteki doğal gaz teminindeki açığı karşılamak üzere doğal gazın yeraltında depolanmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Doğal gazın yeraltında depolanması Türkiye'de önemli bir konu olarak ele alınmaktadır. Hızla artan gaz tüketimine bağlı olarak, uzun mesafelerden boru hatları ile sabit miktarda taşınan gaz ile pik gaz ihtiyacını etklili bir şekilde dengelemek için yeraltı depolamasına ihtiyaç duyulmaktadır.

PROJENİN ÖZETİ

Gaz depolanması amacıyla Tuz Gölü Havzası'nda Mühendislik Çalışması gerçekleştirilmiştir. Tuz Gölü Havzası tuz domlarında gaz depolanmasında en elverişli yerlerden/ortamlardan biridir.

Türkiye'de yeraltı depolamanın jeolojik açıdan elverişliliği baz alınarak bir eleme yapıldığında, büyük tuz kavernalarının oluşturulabildiği Tuz Gölü Havzası en üst sırada yer almaktadır. Tuz Gölü Havzası, pik ihtiyaçlar için depolamaya en elverişli yer (Ankara'ya yakın) ve 40"'lik Kayseri-Konya-Seydişehir DGBH'na yakın olup (19 km mesafede), aynı zamanda uygun derinliklerde saf tuz kütleleri bulundurmaktadır.

BOTAŞ, Tuz Gölü Havzası'ndaki tuz yapılarında doğal gaz depolamanın teknik açından mümkün olduğunu kanıtlamak üzere adım adım prosedürler izlemiştir. Her bir adımda bir önceki adımda edinilen bilgiler baz alınmıştır. Değerlendirmede mevcut verilerin gözden geçirilmesi, 3 boyutlu (3D) sismik çalışma, iki araştırma kuyusunun açılması, tuz tabakalarının laboratuvar ortamında test edilmesi, tuzlu su deşarjı için hidrolojik çalışma, sismisite çalışması ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), çalışması yer almıştır.